به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز تولید می شود

تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۴۴۵۵۴

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، علوی نیا مجری طرح بهینه سازی شرکت ملی گاز ایران در برنامه صبحانه ایرانی شبکه دو سیما درباره مصرف گاز ، میزان تولید و میزان توزیع  گفتگو کرد. سوال : ما چقدر گاز تولید می کنیم ؟ علوی نیا :گاز تولیدی ما در سر چاه‌ها حدود یک میلیارد متر مکعب در روز حدودا است، ولی گازی که به شبکه تزریق می‌شود نزدیک به ۸۵۰ میلیون متر مکعب هر روز است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سوال : از این ۸۵۰ میلیون متر مکعب می توانیم بگوییم هر بخش چقدر مصرف می کند ؟ علوی نیا : اگر بخواهیم درصدی حساب کنیم در طول سال حدود ۳۳ درصد مصرف گاز در بخش نیروگاهی، ۲۶ درصد خانگی، ۳۳ درصد صنایع عمده و غیرعمده و واحد‌های تجاری، عمومی و سی ان جی‌ها حدود ۸ درصد مصرف گاز را دارند البته این در کل سال است، ولی در فصل زمستان و در پیک مصرف ما در بخش خانگی و تجاری و صنایع غیر عمده این سه تا آخرین آماری که من دیروز از همکارانم گرفتم حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب بود که نزدیک به بیش از ۸۰ درصد گاز تولیدی ما در این سه بخش مصرف می‌شود که از این سه بخش هم سهم واحد‌های خانگی خیلی بیشتر از دو بخش دیگر است.
سوال : میزان تولید ما در حدی است که این میزان مصرف هنوز از آن پایین تر است ، چه شرایطی پیش می آید که می گوییم ممکن است مثلا گاز قطع شود یعنی آن موقع ممکن است فکر کنیم گاز تولید نمی شود که قطع می شود، چرا با هم نمی توانند هم خوانی با هم داشته باشند ؟ علوی نیا : گاز تولیدی فقط صرفا برای مصرف خانگی نیست ، ما حتما باید واحدهای کشاورزی ، واحدهای صنعتی چه صنایع عمده و چه صنایع غیرعمده باید از این نعمت الهی بهره مند شوند ولی وقتی مصرف خانگی به شدت افزایش می یابد مجبور می شویم برای این واحد ها خصوصا واحدهای نیروگاهی و صنعتی محدودیت دهیم و این موضوع باعث می شود که در رشد اقتصادی و تولید جی دی پی و در مجموع اقتصاد کشور تبعات منفی داشته باشد ، با توجه به شرایط فعلی بله همانطور که شما فرمودید گاز تولیدی ما باز هم بیشتر از گاز مصرفی در بخش خانگی است ولی ما قرار نیست همه گاز تولیدی را صرفا به بخش خانگی اختصاص دهیم . سوال: آمار مقایسه‌ای دهید که الان متوجه باشیم که در زمستان ۱۴۰۱ میزان مصرف گاز بخش‌های خانگی افزایش یافته است نسبت به پارسال. علوی نیا: اگر این را نسبت به ۱۴۰۰ بگویم، به روز‌های مشابه نسبت به سال ۱۴۰۰ در همین ایام حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون متر مکعب افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری و صنایع غیرعمده داشتیم این مقدار را اگر حساب کنیم معادل ۵-۶ فاز پارس جنوبی است و دلیل اصلی آن هم برودت شدید سرما است که باعث شده ما شاهد این افزایش مصرف گاز باشیم. سوال : چنین سرمایی و شرایط گازی که الان وجود دارد را می توانید بگویید ما سالهای قبل تجربه کردیم یا این که کم سابقه است. علوی نیا : سالهای قبل هم داشتیم ولی این برودت که دیروز آقای وزیر فرمودند 20 استان از منفی 10 درجه هم پایین تر باشد کم سابقه است این برودت را سابقه نداشتیم و به همین جهت نسبت به سنوات گذشته ما در همین ایام حدود 150 میلیون مکعب افزایش مصرف داریم . سوال : مشترکین پرمصرف گاز به چه کسانی گفته می شود و چقدر گاز مصرف می کنند ، وقتی می گوییم مشترک پرمصرف ، چندبرابر مشترک معمولی و کم مصرف از گاز استفاده می کند ؟ علوی نیا : براساس اطلاعات سازمان هواشناسی ما کل کشور را در 5 اقلیم تقسیم بندی می کنیم اقلیم یک اقلیم بسیار سرد است شهرستان هایی مثل سراب ، دماوند و اقلیم دو شهرستان های سرد هستند ، اقلیم سه مانند تهران تقریبا دمای معتدل و اقلیم چهار مانند شیراز و اقلیم 5 شهرستان های با دمای هوای نسبتا خوب در زمستان مانند شهرهای جنوبی که در زمستان زیاد سرد نیستند . در هر 5 اقلیم 12 پله مصرف داریم شما حساب کنید جدولی را که 5 سطر دارد و 12 ستون ، ما شصت تقسیم بندی داریم شاید مثلا مصرفی که در اقلیم چهار فرض کنیم جزو پرمصرف ها است در اقلیم یک نه ، جزو پرمصرف ها نیست و بستگی دارد کدام شهر در کدام اقلیم قرار دارد براساس آن جدولی که ما تهیه کردیم . سوال : اکثریت مصرف کنندگان می شود گفت در اقلیم سه قرار دارند . علوی نیا : بله می شود گفت حالا بیشتر مصرف کنندگان در اقلیم سه و چهار هستند ولی ما سه پله اول را مصرف کنندگان خوش مصرف می گوییم از پله چهار در همه اقلیم ها از پله چهار تا پله دوازده را بدمصرف ها و نهایتش اقلیم یازده و دوازده را دیگر خیلی بدمصرف خطاب می کنیم و تعرفه ای که برای این اقلیم یازده و دوازده است قطعا افزایش می یابد از 16 آذر هیات محترم وزیران تصویب کردند که برای مصرف کنندگان یازده و دوازده ما شاهد افزایش قیمت باشیم .سوال : راجع به تهران صحبت کنیم و دوستان این جا نموداری قراردادند از توزیع مشترکان پرمصرف همان پله هشت تا دوازده که توضیح دادید در مناطق 22 گانه تهران به ترتیب که از پایین به بالا اگر بخواهیم نمودار را برویم منطقه 21 تهران تعداد پرمصرف کمتری دارد تا برسد به منطقه یک تهران که حدود 32 درصد پرمصرف ها در منطقه یک قرار دارند و 24 درصد در منطقه دو توزیع شدند و حدود ده درصد هم در منطقه سه .علوی نیا : این نمودار که نشان داده می شود منطقه یک قطعا از لحاظ جغرافیایی در کوهپایه های البرز است و قطعا مصرفشان بالاتر خواهد بود از لحاظ سرما ، منتها مطلبی که خیلی مهم تر است این است که نشان می دهد ما مصرف کنندگانمان در واحدهای مناطق یک و دو از لحاظ بحث وضعیت مالی و اقتصادی در دهک های بهتری هستند و مصرف آن ها هم با توجه به منازل بزرگ تر و بعضی ها دارای استخر هم هستند و مصرفشان به همین جهت متاسفانه بالاتر است . سوال : چقدر می تواند این موضوع در مدیریت مصرف گاز برای تهرانی ها تاثیرگذار باشد ؟ علوی نیا : دیروز مصرف ما در استان تهران به 125 میلیون متر مکعب رسید عدد بسیار بزرگی است . سوال : با یک بازه زمانی مقایسه کنید که متوجه شویم چقدر زیاد است مثلا روز مشابه در سال قبلش را دارید یا چند هفته قبل را می توانید بگویید . علوی نیا : نسبت به جمعه هفته گذشته ما 7 میلیون متر مکعب افزایش مصرف در تهران داشتیم که شاید میزان مصرف یک استان را حتی می تواند پوشش دهد 7 میلیون متر مکعب رقم کمی نیست ، میزان سوآپ ما با ترکمنستان 5 میلیون متر مکعب در روز بوده که مشکلاتی هم به خاطر بحث سرما برای خود ترکمنستان هم پیش آمده ما به اندازه سوآپ و بیشتر از آن افزایش مصرف در طول یک هفته داشتیم و نشان می دهد مصرف ما مخصوصا در استان های تهران ، اصفهان ، خراسان رضوی مصرف ما غیربهینه و خیلی بالا است . سوال : یک ابهامی پیش می آید ، مثلا ما فکر می کنیم وقتی چیزی این گونه با اطلاعیه و هشدار روبرو می شود یا این که می گوییم باید مصرف گاز را مدیریت کنیم شاید برخی از مردم بگویند چرا فقط می گویید که مردم باید رعایت کنند ، من بعنوان مصرف کننده و یکی از مشترکین خانگی که در طول روز و شبانه روز گاز مصرف می کنیم هم برای مسائل پخت و پز گرمایشی و امکانات دیگری که است ، واقعا اگر می گویند مدیریت مصرف باید در بخش خانگی صورت بگیرد یا این که بخش خانگی درصد زیادی از تولید و توزیع گاز را مصرف می کند چه معنای خاصی دارد و چگونه باید برای ما روشن شود ؟ جدول دیگری این جا است وضعیت مصرف 5 خانوار پرمصرف استان تهران را در بخش گاز خانگی در فصل سرد 1399 جدا کرده بوندو اطلاع رسانی شده در بخش لواسان خانواده ای بوده که در یک واحد مسکونی میانگین ماهانه نزدیک به 13 هزار مترمکعب گاز مصرف می کند و باز در تهران خانواده ای بودند 12 هزار و خورده ای مصرف گاز ماهانه شان بوده و البته پنج مشترکی هستند که در مناطق بالای تهران میزان مصرف گاز را به اندازه زیادی برایشان ثبت شده است ، 13 هزار و 500 مترمکعب ماهانه مصرف چند خانوار کم مصرف می شود ؟ علوی نیا : در پله سه به اصطلاح سه اگر در نظر بگیریم حدود 400-450 تا شما 13 هزار را به آن تقسیم کنید خیلی زیاد می شود و این خانوارها معمولا منازل بزرگی دارند و بعضا هم از استخر استفاده می کنند .سوال : فکر کنم مصرف گاز به اندازه 40-50 بخاری شود .علوی نیا : بله خیلی زیاد است ، درست است که ما در پله دوازده حالا این خانوارها در پله 12 قرار دارند و از 16 آذر مبلغ گازشان را 6 هزار تومان حساب می کنیم ولی بازهم این ها در سقف پله یک 414 ریال می دهند ما سه پله اول را دست نزدیم قیمتش را ، الان خانواده ای که 13 هزار مترمکعب در ماه مصرف دارد این خانواده پله اولش را با 414 ریال ، پله دوم را با نهصد و شصت و خورده ای ریال حساب می کنیم یعنی این ها از یارانه بیشتری حساب می کنند متاسفانه سیستم توزیع یارانه ای در کشور این گونه است که هرچه مصرف بیشتر، یارانه بیشتر و این اصولی نیست خانواده ای که در نُرم و الگوی مصرف ، مصرف می کند یارانه کمتری به او تعلق می گیرد با وجود این که قیمت گاز شش هزار تومان شده است ولی قبلا این ها از یارانه بیشتری استفاده می کردند .
سوال : حالا که طبق نمودارها متوجه شدیم در مناطق مرفه تر دارد تقریبا بیشتر گاز مصرف می شود یعنی مشترکین خانگی پر مصرف در مناطق بالاتر شهر تهران قرار دارند حالا به هر دلیلی اگر باشد چقدر این تغییرات قیمتی می تواند مانع اصلی باشد برای این که گاز را بهینه مصرف کنند یعنی از لحاظ قیمت خیلی شاید گرفتاری خاصی برایشان پیش نیاید یعنی ابزار کنترل قیمتی را چقدر موثر می دانید در این که بشود مصرف گاز را کنترل کرد ؟ علوی نیا : در ادبیات اقتصاد بحث شدت انرژی وقتی مطرح می شود یکی از مکانیزم ها مکانیزم های قیمتی است که باید طوری باشد که بتواند منجر به افزایش بهره وری هم بشود در مصرف گاز هم به همین صورت است اگر قیمت ها واقعیتش برای پرمصرف ها و کسانی که خیلی بدمصرف هستند قیمت ها واقعی تر شود قطعا تاثیرگذار است ولی عرض کردم مشترکین پله یازده و دوازده متاسفانه مانند سایر مردم کسانی که خوش مصرف هستند و یا الگوی مصرف را رعایت می کنند یارانه می گیرند و حتی پله دوازدهم که شش هزار تومان است بازهم یارانه ای است یعنی قیمت جهانی گاز این نیست که ما با مصرف کنندگان پله دوازده گاز را می دهیم و باز هم یارانه ای است ، من بعنوان یک کارشناس قیمت ها اگر واقعی تر شود این مصرف کنندگان بدمصرف خطاب کنیم قطعا تاثیرگذار خواهد بود . سوال : واقعی نبودن قیمت ها چقدر به شرکت های تولیدکننده گاز ضربه زده است ؟ آماری که است این جا هم دوستان نشان دادند ما شرکت های زیادی داریم 31 شرکت از میان 43 شرکت تولید کننده گاز در پایان 1400 زیان ده بودند ، زیان ده بودن این ها و این که به قیمت مناسب از آن ها گاز خریداری نمی شود از سوی دولت خودش می تواند در کمبود گاز اثر داشته باشد ؟ علوی نیا :  قطعا همین است وقتی قیمت ها مناسب نیست و متناسب با سایر نرخ ها نیست مصرف افزایش می یابد و شرکت های ما هم با قیمت تمام شده گاز برای شرکت های گاز استانی پالایش و انتقال یک فرآیند بسیار پیچیده و طولانی است شما فرض کنید از جنوب کشور گاز تولید و استحصال می شود تا برسد به استان های شمالی کلی هزینه و کلی فرآیند پیچیده ای دارد که منجر می شود شرکت های ما از لحاظ بحث مالی این مطلبی که شما فرمودید برایشان پیش بیاید .سوال : الان در روی نمودار استان اصفهان منفی 546 میلیارد تومان میزان زیان ده بودنش است و استان تهران منفی 541 میلیارد تومان در پایان سال 1400 عدد گذاشته و این قرمز ها تا می رسد به نفت و گاز اروند و بازرگانی گاز ایران همه زیان ده هستند و فقط چندتای بالا مثلا پالایش گاز شهید هاشمی نژاد، مجتمع گاز پارس جنوبی، بوشهر ، ایلام ، کرمان ، انتقال گاز ایران ، هرمزگان جزو شرکت هایی هستند که سودی هم عایدشان شده و بقیه شرکت ها زیان ده هستند .علوی نیا : شرکت های زیان ده را اگر مشاهده کنید اکثرا شرکت های گازی استانی هستند . سوال : یعنی جمع شده آن ها نسبت و زیان ها نمی شود و جبران نمی کند . علوی نیا :  نه شرکت های گازی استانی در رنج زیان ده هستند ، وقتی گاز را مترمکعبی 414 ریال می دهیم یا نهایتش صد تومان می دهیم در پله دو و هزینه من نمی خواهم به بحث های مالی ورود کنم، هزینه فقط پالایش ، انتقال و توزیع آن مقداری که ما از مردم می گیریم این هزینه را پوشش نمی دهد . سوال : شاید بیننده ها فکر کنند که این بحث را می کنیم میخواهیم مقدمه ای باشد که گاز را گران کنند ، نمی خواهیم گاز را گران کنیم می خواهیم یارانه ای که به گاز تعلق می گیرد عادلانه توزیع شود برای این که کم مصرف ها همچنان بتوانند از گاز ارزان و مناسب استفاده کنند و پرمصرف هایی که درصد بالایی را دارند مصرف می کنند یا شاید سوء مصرف دارند از آن یارانه کمتر بهره مند شوند . علوی نیا :  فرمایش شما کاملا درست است ما بحث افزایش قیمت را نداریم و تا جایی که اطلاع دارم جزو سیاست های ما نیست باز هم باید مجلس و دولت در این زمینه تصمیم گیری کنند ولی تاکید ما بر این است که یارانه ای که تعلق می گیرد اولا این یارانه به قشری که آسیب پذیر است در حوزه انرژی زیاد تعلق نمی گیرد باز هم قشر مرفه از این یارانه بیشتر استفاده می کنند نکته ما این است که ما اگر قیمت گاز را واقعی تر کنیم نمیگوییم گران کنیم ، واقعا قیمت گاز واقعی نیست نسبت به سایر شاخص های اقتصادی اگر این قیمت واقعی شود می تواند در مدیریت مصرف بسیار نقش به سزایی داشته باشد .
سوال : یکی از روزنامه های امروز صبح عددی گذاشته بود در واکنش به همین قطعی ها و افت فشاری که است 27 میلیون مترمکعب هدرفت گاز را عنوان کرده است ، هدررفت گاز در مسیر انتقال و استخراج و پالایش چگونه صورت می گیرد ؟ چرا جلویش را نمی شود گرفت ؟ آیا ما تکنولوژی خاصش را نداریم ؟ علوی نیا :  من نمی دانم آماری که دوستان نوشتند از کدام منبع استفاده کردند . سوال : شما عددی برای هدررفت گاز دارید ؟ علوی نیا : فکر نمی کنم این عدد باشد ولی قطعا هر پروسه ای یک سری پرت هایی خواهدداشت نمی شود که فرآیندی صد در صد باشد . سوال : ولی اگر درصد قابل توجهی در حد 27 میلیون متر مکعب باشد . علوی نیا : ما بعضا نشتی هایی داریم پروژه ای داریم به نام تعویض اتصالات مفصلی ، در محل رگولاتورها که گاز وارد مناطل مردم می شود معمولا بیرون از منزل است آن جا معمولا نشتی داریم دولت پروژه ای تعریف کرده به نام تعویض اتصالات مفصلی محل ارتباط خط لوله علمک با رگلاتور، حدود شش میلیون رگلاتور را می خواهیم اتصالات مفصلی اش را عوض کنیم که در دستور کار است ، در بحث پالایش و انتقال هم خود پروسه انتقال یک پروسه انرژی بر است و قطعا تلفانی هم داریم ولی این 27 میلیون را معتقد نیستم که در این حد باشد . سوال : توصیه شما به مشترکین گاز خانگی چیست ؟ چطور می توانیم کمک کنیم به هموطنانی که در مناطق بسیار سردسیر زندگی می کنند ؟ علوی نیا :  دیروز هم آقای وزیر و آقای مخبر به شرکت ملی گاز ایران سرزده تشریف آورده بودند و فرمودند که این برودت هوا کم سابقه بود، بهترین راهکار مانند سایر مشکلاتی که برای مردم بود البته مشکلی نیست و تا چند روز آینده با توجه به سرمای هوا انشاالله این موضوع حل خواهد شد ، بهترین راهکار همدلی است استان های مرکزی و استان هایی که در مرکز هستند مانند اصفهان و فارس یا خود تهران می توانند با مدیریت مصرف کمک کنند که هموطنان ما در سرشاخه ها مانند استان های شمالی ، آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل و خراسان رضوی و شمالی و جنوبی بتوانیم خدمت رسانی بهتری داشته باشیم . سوال : مدیریت مصرف یعنی چه کار کنند ؟ اگر می گوییم مصرف را ده درصد کم کنند ، من در داخل خانه چطور متوجه شوم باید چه کار کنم ؟ علوی نیا : اگر دمای رفاه را 18 تا 21 درجه در نظر بگیریم شاید بعضی منازل حتی تا 26-27 درجه دمای منازلشان است، به ازای کاهش یک درجه دمای هوا می توانیم 5 درصد صرفه جویی داشته باشیم ، ما دو تا سه درجه دمای منزلمان را کاهش دهیم این کاهش دما ، ده تا پانزده درصد مصرف را کاهش می دهد ، ده تا پانزده درصد در 700 میلیون متر مکعب حدودا 70-100 میلیون متر مکعب در روز می شود و عدد قابل توجهی است و در پایداری شبکه و در خدمت رسانی ما به مردم عزیز کمک می کند ولی در مجموع با کارهای بسیار ساده من چندبار در برنامه های تلویزیونی و رادیویی هم عرض کردم با کارهای ساده ای می شود این موضوع را مدیریت کرد ، بستن دریچه کولر کاری ساده است ولی خیلی در مصرف می تواند موثر باشد یا تجهیزات گرمایشی که می خریم صرفا به زیبایی و شکیل بودن آن دقت نکنیم به راندمان کار هم دقت کنیم که استاندارد مصرف داشته باشد و در مورد منازلی که با بخاری است زیاد توصیه نمی شود ولی منازلی که هوای تجهیز احتراق آن تجهیز گرمایشی از بیرون تامین می شود مانند شوفاژ که موتورخانه دارند و فقط شوفاژ است می توانیم با درزگیرها جلوی هدررفت انرژی را بگیریم و با همدلی که قبلا هم شاهد بودیم و امسال هم شاهد هستیم می توانیم این موضوع را حل کنیم با توجه به وضعیت تحریم ها ما الان چهارمین تولیدکننده گاز در دنیا هستیم خوب گاز در حد 950 میلیون متر مکعب رقم کمی نیست واقعا رقم بسیار بزرگی است با توجه به وضعیت تحریم های ظالمانه ای که علیه ما است ولی از این طرف یک بحث موازنه ای است بین تولید و مصرف . پایان

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: میلیون متر مکعب یازده و دوازده یارانه بیشتر مصرف کنندگان بخش خانگی مدیریت مصرف افزایش مصرف گاز مصرف مصرف گاز گاز تولیدی خانواده ای قرار دارند میزان مصرف یارانه ای مصرف کنند گاز ایران گاز تولید پرمصرف ها علوی نیا مصرف ها ده درصد مصرف ما قیمت ها شرکت ها زیان ده پله دو باز هم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۴۴۵۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران امنیت بالای انرژی دارد اگر مصرف کننده بگذارد

به گزارش خبرنگار مهر، سالهای گذشته هنگامی که ترکیه قرارداد گازی ایران را به داوری برد و مدعی شد ایران توانایی تأمین گاز را حتی در داخل کشورش ندارد چه رسد به صادرات در آن هنگام داوری سوئیس این موضوع را رد کرد و از این جهت ایران به ترکیه جریمه ای پرداخت نکرد.

در اینکه ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان منابع گازی به شمار می‌آید و رتبه دوم ذخایر جهانی گاز را در اختیار دارد شکی نیست اما با این وجود اخیراً برخی از کارشناسان انرژی مدعی شده‌اند ایران از نظر تأمین انرژی با مشکلاتی مواجه است که در این گزارش سعی کردکردیم به این مساله بپردازیم‌.

مصرف کنترل شود امینت انرژی تأمین است

آنطور که کارشناسان انرژی می‌گویند دوران افت تولید از پارس جنوبی آغاز شده و قطری‌ها زودتر از ایران به دنبال سکوهای فشار افزایی رفته‌اند.

مسؤولان وزارت نفت نیز امسال به دنبال ساخت این سکوهای فشار افزایی رفته‌اند تا در تولید گاز از این میدان مشترک عقب نمانند.

در هفته گذشته نیز موضوع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بالاست صنعت نفت با حضور چندین شرکت خصوصی با وزارت نفت به نتیجه رسید و چند قرار داد توسعه‌ای به امضا رسید. تا شاهد افزایش تولید گاز و نفت در سال‌های آینده باشیم.

اما مسأله اصلی در امنیت انرژی تولید است یا مصرف؟

سقفی برای برداشت

محمد صادق مهرجو کارشناس انرژی در گفت و گو با خبر نگار مهر با اشاره به اینکه میزان تولید گاز در کشور ما به اندازه توانایی و سرمایه گذاری که تا کنون انجام شده است، گفت: بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ تنها در پارس جنوبی بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار بالغ بر سرمایه گذاری انجام شده است و باید در نظر داشت که کشورها همه منابع را در اختیار ندارند و مسأله‌ای که وجود دارد این است که برای منابع انرژی تجدید ناپذیر سقفی برای برداشت گذاشته شده است.

وی ادامه داد: زمانی که بهره برداری از منابع آغاز می‌شود در دوره ابتدایی توسعه قرار می‌گیریم و پس از آن با تولید از میادین مختلف به دوره حداکثر تولید می‌رسیم، دوره حداکثر تولید را می‌توان با تمهیداتی برای مدت زمان مشخصی نگه داشت و پس از آن دوران شروع افت تولید آغاز می‌شود که ما در این دوران هستیم.

به دوران افت تولید رسیده‌ایم

هدر رفت انرژی یکی از مقولاتی است که در سال‌های اخیر به مورد توجه قرار گرفته است، اما آنطور که باید و شاید به این موضوع پرداخته نشده است، زیرا که با افزایش تولید گاز باز هم کسری آن درزمستان های گذشته خود را به خوبی نشان داده که این مساله ریشه در مصرف بی رویه در بخش‌های مختلف دارد.

مهرجو با اشاره به اینکه پارس جنوبی از این جهت حائز اهمیت است که ۷۰ درصد از تولید گاز کشور مربوط به این میدان است و مابقی میادین ۳۰ درصد تولید گاز را تشکیل می‌دهند، خاطر نشان کرد: اکنون به حداکثر تولید در پارس جنوبی رسیده‌ایم و از این به بعد دوران شروع افت تولید است که نشانه‌های آن ظاهر شده است و علی رغم اینکه فاز ۱۱ پارس جنوبی را توسعه دادیم و تولید قابل توجهی به تولید گاز اضافه شد، اما متأسفانه شاهد آن هستیم که سال گذشته با وجود توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و به رقم تولید ۱۵ میلیون متر مکعب در روز رسید تفاوت آن‌چنانی در تولید این میدان احساس نشد و تقریباً به اندازه سال گذشته‌اش بود که نشان دهنده آن است که افت تولید در سایر فازها آغاز شده است. و این موضوع باید به گوش مصرف کننده نیز برسد که این نعمت اگر درست استفاده نشود هرچقدر هم تولید شود بازهم کم است.

گاز ثروتی یکبار مصرف

گاز در زمره انرژی‌های تجدید نا پذیر قرار می‌گیرد برای همین است که بر استفاده بهینه آن تاکید می‌شود تا این نعمت خدادای برای نسل‌های آینده نیز باقی بماند، مهر جو هم صحه بر این موضوع می‌گذارد و می‌گوید: گاز یک ثروت یک بار مصرف و تجدید ناپذیر است، با اتمام این انرژی امکان جایگزینی وجود ندارد به همین علت تبدیل به ثروت می‌شود و هزینه توسعه زیر ساخت‌ها می‌شود مانند برق، صنعت، کشاورزی و… که منجر به ایجاد ارزش افزوده اقتصادی باشد.

وی ادامه داد: ما به اندازه‌ای که می‌توانیم و مخازن استعداد دارند تولید می‌کنیم البته ممکن است سرعت توسعه با کشورهای رغیب کند تر باشد ولی این مساله اکنون هم وجود دارد البته ما در پارس جنوبی از قطر تولید بیشتری داریم چرا زیرا مصرف بیشتری داریم.

مهرجو با اشاره به مصرف بی رویه و بالا بودن شاخص شدت انرژی کشور نسبت به تمام دنیا و سایر کشورهای خاورمیانه، خاطر نشان کرد: در تمام کشورها شاخص شدت انرژی رو به کاهش است و یا ثابت است در حالی که در کشور ما رو به افزایش است که علت آن پایین بودن قیمت تمام شده انرژی در کشور ما نسبت به سایر کشورها است به همین دلیل کسی اهمیتی به بهینه سازی مصرف انرژی به خصوص در بخش‌های صنعتی نمی‌دهد.

باید مدیریت متمرکز انرژی داشته باشیم

وی با بیان اینکه ما باید یک مدیریت متمرکز انرژی داشته باشیم تا بتوانیم سیاست گذاری متمرکز و تنظیم‌گری متمرکز در بخش‌های مختلف داشته باشیم توضیح داد: این مدیریت می‌تواند منجر به هماهنگی و بهینه سازی متمرکز شود به عنوان مثال وزارت نفت که متولی امر تولید است نمی‌تواند در زمینه بهینه سازی سایر بخش‌های صنعتی و کشاورزی دخالتی داشته باشد به همین علت به نهادی فرا دست نیاز داریم که امکان کنترل و هماهنگی همه این نهادها را داشته باشد.

این کارشناس انرژی اضافه کرد: متأسفانه شورای عالی انرژی کارکرد خود را از دست داده است زیرا مخصوص سیاست گذاری است و دخالتی در هماهنگی، تنظیم‌گری و بهینه سازی ندارد و ما نیاز داریم که دائماً رصد کنیم که چه میزان انرژی تولید می‌شود و به کدام بخش چه مقدار می‌دهیم و هر بخش چه مقدار بهینه سازی کردند و چه میزان هدر رفت انرژی وجود داشته است.

مهرجو با اشاره به اینکه علاوه بر مصرف بالای انرژی در کشور هدر رفت فراوانی وجود دارد، اضافه کرد: گازهای فلز مصرف گزافی داشته‌اند، نیروگاه‌های حرارتی راندمان بالایی نداریم و در بخش خانگی که ۴۵ درصد گاز کشور مصرف می‌شود بخاری‌های گازی راندمان بالایی ندارد اگر بتوانیم از بخاری‌ها با راندمان بالا استفاده کنیم تا حدی این مشکل مرتفع می‌شود که آن هم باید دولت سرمایه گذاری کند و به صورت اقساط ماهانه بر روی قبوض گاز هزینه آن را از مردم دریافت کند، به همین دلیل نیازمند یک نهاد فرا دستگاهی برای مدیریت بخش‌های مختلف هستیم.

رعایت توازن تولید و مصرف انرژی به سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد

تولید انرژی در کشور ما کم نیست، بلکه مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست و باید تدبیری برای آن صورت بگیرد چرا که ایران به عنوان یکی از دارندگان کنابع طبیعی گاز و نفت اقبال چندانی در صادرات گاز نداشته است چرا که همواره تولید و مصرف به یک اندازه و حتی ناتراز اند؛ این به معنی آن است که تعادل در مصرف وحود ندارد و آنگونه که باید و شاید سرمایه گذاری در این زمینه صورت نمی‌گیرد. نرسی قربان کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه ایران یکی از بزرگترین ذخایر گازی را دارا است، گفت: ایران از لحاظ تئوری می‌تواند به هاب انرژی تبدیل شود و سال‌های سال در رابطه با آن صحبت شده است زیرا ایران یکی از بزرگترین ذخایر گازی جهان را دارا است.

وی ادامه داد: ایران از لحاظ جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارد که به چندین کشور مختلف راه دارد؛ اعم از کشورهایی که گاز دارند به همین جهت همواره بر سر این موضوع بحث بوده که ایران بتواند ایران گاز را از کشورهایی نظیر ترکمنستان که گاز دارند دریافت و به ترکیه، هند و.... بدهد که به دلیل تحریم‌ها مکان پذیر نبود.

به گفته این کارشناس انرژی تولید انرژی در کشور ما کم نیست، بلکه مصرف انرژی در کشور ما بسیار بالاست.

لزوم سرمایه گذاری برای افزایش تولید

سرمایه گذاری یکی از راه‌های افزایش تولید است حتی وزیر نفت هم به لزوم سرمایه گذاری ۲۰۰ میلیارد دلاری اذعان کرده بود، قربان هم همبن نظر را دارد و می‌گوید: برای به تعادل رسیدن تولید و مصرف باید تولید گاز افزایش پیدا کند زیرا گاز در سبد کشور ما سهم ۷۰ درصدی دارد و اگر بخواهیم تولید گاز را افزایش دهیم که برای تولید برق و سایر مصارف را پاسخگو باشد مستلزم سرمایه گذاری بیشتر است که مقدار آن بسیار بالاست و به گفته وزیر نفت ۲۰۰ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری نیاز داریم.

به گفته قربان در صورتی که سرمایه گذاری صورت بگیرد باید سرمایه گذاری خارجی باشد تا پاسخگوی نیاز ما باشد.

راهکارهای قیمتی به علت مسائل سیاسی وجود ندارد

قربان در رابطه با راهکارهای بهینه سازی مصرف، خاطر نشان کرد: راه کارهای مختلفی در این زمینه در نظر گرفته شده است که یکی از آنها قیمت گذاری است به گونه‌ای که قیمت انرژی را به جایی برسانند که صرفه‌جویی در آن بسیار جذاب شود که به علت مسائل سیاسی چنین امکانی وجود ندارد

وی ادامه داد: راه کارهای دیگری نظیر سرمایه گذاری وجود دارد و بهینه سازی به طوری که در خانه و ادارات حتی کارخانه‌ها سرمایه گذاری صورت بگیرد تا مصرف بهینه باشد و با توجه به اینکه سرمایه گذاری وجود نداشته این نوع از بهینه سازی هم میسر نشده است.

این کارشناس انرژی توضیح داد: سیاست‌های انرژی دولت مرتباً در حال تغییر است و هیچ زمان سیاست واحدی را در دولت‌ها مختلف نداشته‌ایم و همه این موارد دست به دست هم داده تا بهینه سازی به تعویق می‌افتد.

مصرف انرژی در منازل باید مدیریت شود

در بسیاری از کشورهای جهان تنها از یک حامل انرژی استفاده می‌شود در صورتی که در کشور ما، برق و گاز به صورت همزمان در خانه‌های شهروندان وجود دارد که می‌تواند مهمترین ناترازی گاز باشد، حسن مرادی استاد دانشگاه و کارشناس انرژی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه کشور ما یکی از پر مصرف ترین کشورهای دنیا در مصرف گاز است، گفت: ما دومین کشور دارای ذخایر و منابع گازی هستیم اما مصرف انرژی در کشور بسیار بالاست، که آن هم دلایل متعددی دارد.

وی ادامه داد: مهمترین دلیل مصرف بالای گاز در کشور ما به قبل از انقلاب باز می‌گردد، زمانی که لوله کشی گاز به صورت رایگان انجام شد مردم گمان بردند که گاز نعمتی لایزالی و پایدار است و خبر نداشتند در کشورهایی که لوله کشی گاز وجود دارد با چه سختی این گاز را به مصرف می‌رسانند بنابراین بر اساس عادت نا مأنوس و بدون مطالعه مصرف گاز به شدت افزایش پیدا کرد.

غیر استاندارد بودن تجهیزات منجر به هدر رفت انرژی می‌شود

این کارشناس انرژی یادآور شد: یکی از دلایل مهم هدر رفت انرژی در کشور را می‌توان بخاری‌های گازی غیر استاندارد عنوان کرد. بر اساس محاسبه‌ای که در دولت‌های یازدهم تا سیزدهم انجام شده است نشان می‌دهد ۲۵ میلیون بخاری در کشور وجود دارد که اکنون این تعداد بیش از ۲۵ میلیون بخاری است که منجر به هدر رفت گاز می‌شود.

مرادی با بیان اینکه متأسفانه هیچ مکانیزم صحیحی برای استفاده از بخاری وجود ندارد، یادآور شد: در بسیاری از روستاها به علت بزرگ بودن خانه‌های روستایی ۵ تا ۶ بخاری در هر خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این صورت حجم بالایی از گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد و دولت باید برای این موضوع تدبیری در نظر بگیرد.

این کارشناس انرژی توضیح داد: دولت یازدهم و دوازدهم بنا داشتند طی برنامه‌هایی با کمک شرکت بهینه سازی سوخت این ۲۰ میلیون بخاری فاقد استاندارد را اصلاح کنند اما متأسفانه جز ۱۰ هزار بخاری نتوانستند بخاری بیشتری تولید کنند زیرا قیمت بالایی داشت و هر کسی قدرت خرید آن را نداشت و حتی این ۱۰ هزار بخاری که با روش جدید ساخته شده‌اند به آموزش و پرورش هدیه شده است.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر بخاری‌های غیر استاندارد نانوایی‌های غیر استاندارد، فلر ها وموتورخانه های غیر استاندارد منجر به هدر رفت و پرتی گاز می‌شود به همین دلیل باید خود را با آخرین فناوری‌های روز دنیا تطبیق دهیم تا بتوانیم این ثروت خدا دادی را به صورت بهینه استفاده کنیم.

بر اساس این گزارش دولت باید سیاست‌های غیر قیمتی را در نظر بگیرد و با جذب سرمایه گذار خارجی راهی برای حفظ این نعمت خدادادی برای نسل‌های آبنده تدبیر کند درغیر این صورت در سال‌های نه چندان دور با بحران گاز روبرو خواهیم شد.

کد خبر 6095153 فاطمه صفری دهکردی